Skip to main content

Sawrkar hna kalsana ran vulhtu Mizo M.Sc tlangval chu

ZORAM TODAY | November 17-30, 2015

Amah chu...amah chu kum 31 mi a ni. Kum 2012 khan Mizoram University atangin Master of Science (Botany) a zo va, 2nd division-ah a pass. Hemi hnu hian private company-ah te a inhlawh lawp lawp a, kum 2014 atangin Zoram Entu Pawl (ZEP)-ah State Project Coordinator a ni a; thla tin cheng sing chuang fe a hlawh. Chu chu kalsanin, thla tina cheng sing chuang fe sengso turin ran vulh a tan ta! A hming chu H. Laltanpuia, Lunglei tlangval a ni.

Lunglei Electric Veng-a cheng, H. Laltanpuia farm hi Lunglei khawpui atanga Lawngtlai kawng km 10 vela hla, New Life Academy awmna thlang, ABCI Company inkulhna thlen hma lawk kawngpui thlang maiah a awm a. Tin hnih hmun ramah chuan vawk 60 vel lek ar 150 vel a vulh mek.

H. Laltanpuia hi Vanlalduhi leh H. Herliana fapa naupang ber a ni a, December ni 4, 1986-ah Lunglei-ah a piang a. Lunglei-ah zirna bul a tan a, HSLC hi Lawngtlai-a Ngurnunsangi English School (NES) atangin a zo va, HSSLC hi Don Bosco School, Bawngkawn, Aizawl atangin a zo bawk. Lunglei Government College-ah B.Sc hi a zo va, Mizoram chhungah a zirna zawng zawng hi a hlen chhuak vek a ni.


Lawngtlai-a sikul a kal lai hian a bul tan nan vawk note pakhat chu a hawn a, hei hi in lamah an vulh pung a. College a kala a haw changin vawk note a hawn zel bawk a. Ran vulh hi a tuina leh châk ber a ni thin. College a chhuah hian a chhungte hnenah zir zawm tawh lova ranvulh a duh thu a hrilh a, a chhungte erawh chuan lehkha la zir se an duh avangin Mizoram University-ah kum 2010 khan a lut thla a. Tha takin a zir chhuak leh ta a ni.

Mizoram University atanga a zir chhuah hnu pawh hian a ngai tê bawkin, a chhungte bulah ranvulh a duh thu a sawi a. Nimahsela, a nu leh pate pawhin hna an la thawh theih tho avangin hna remchang dang a thawk a. Insurance company thenkhata a thawh hnuah, kum 2014 atangin Zoram Entu Pawl-ah a thawk zui a.

Hetia Aizawl-a hna thawka a awm lai hian, high school a zir laia a vawk note hawn chu a chhungte chuan in lamah an lo vulh pung a. An kawmthlangah vawk in an sa mai a, chutah chuan vawk 60 vel chu an vulh hman.

Kum 2015 a han ni a. A lung lêntu ber vawk vulh chu a sawi leh ta a. A châkna chu khap daih theih a ni ta lo. Vawk vulh turin Lunglei-ah a phei nghal a, tuna an farm hmun ni ta, Vawngzawl ramah a in an sa nghal chur chur a. Hetih lai hian hlawhfate chhawrin an bei nasa hle a, cheng nuai tel fe chu an sêng a ni. A in an sak zawhah ina an vawk lo vulh pun tawhte chu an suan phei ta a ni.

A vawk vulhna atang hian hlawkna a la hmu meuh lo va, thla tin vawk chaw leh ar chaw manah cheng 20,000-30,000 an seng ziah a, vawkchaw atan changel, japanhlo, biskuit chhia leh buhfai an hmang ber. A in tur an sak zawh hnuah amah Tpa hian a enkawl chawt a, an u pakhat leh a pate’n an pui bawk. Hetih lai hian vawk note chu cheng 5000-in a hralh a, a pui hralh chur chur tham erawh a la awm meuh lo.

Mizote’n vawksa kan ei nasat avangin a market lamah harsatna a tawk lem lo. Lunglei-ah pawh a vawk farm neih chu an hre lar chho tan a, hralhna tur chu a awm deuh reng tawh a ni.

He hna thawkin a thawkrim em em a, zing khawvar tirh atangin vawk chaw buaipuiin hna a thawk tan a; tlai thim thet thetah a chawl thei chauh thin. Kum tira vawk a vulh tan lai khan kg 80 chuang zeta rit a ni a, kum khat dawn a vei meuh chuan kg 65 vel chauh a ni tawh! A dul kiar ve pang mai pawh a thêp vek a, hnathawk nasa tih hriat takin a thû chhàl a, a bek leh biang vel chu thlantui luan leh bual hnu a ni tih a hriat hle.

ZORAM TODAY-in a hmuna a tlawhnaah, Tpa hian a harsatna tawhte chu a lo sawi siam siam a. “Ran a damlohvin a buaithlak hle. A hmun a hlat tham deuh avangin ran doctor-te’n an rawn pan thei meuh lo va, phone hmangin Aizawl lama ran doctor-te ka râwn thin,” tiin a sawi. Ran damlo thi tawp an awm nual tawh nghe nghe.

“Chaw ei a tui a, taksa hah mah se rilru a hlim em em a ni,” tiin a sawi. A awmna hmunah phone signal a awm loh avangin a khawharthlak thu te, thla ên laia a lunglenthlakzia te, an piah lawka ABCI company hnathawkte avanga hmun reh tak a nih loh thu te pawh a 

A hmunhma a rem hle. A thlangah thlai leh thei an chîng a, serthlum pawh a rah that lai tak a ni. Changel pawh a tam avangin vawk chaw-ah a la buai lo. Tui lakna a hnai a, a piah lawk luite-a tui an pipe a, tui dahkhawlna tuizem an hûng bawk. Electric current a lut lo va, a hranpaa transformer bun a ngaih avang leh a hautak avangin, nizung chakna (solar energy) hmangin a mamawh zualpui êng a chhî a ni. Vawk hi vulh belh zel tumin vawk in tur an sak belh mek a, vawk in chhakah ar in a awm phei zui a. Ar puitling a la awm lo.

Heng zawng zawng buaipui nan H. Laltanpuia hian sawrkar atangin tanpuina cheng khat mah a dawng lo va, a dil hek lo. NLUP a dawng lo va, a vui hek lo.

“Sawrkar hian NLUP vawk note sem tur hi ram dang atangin man to tak takin a la lut tho va...” tiin a sawi a. Sawi tlang dawt duh lovin, “Supply tur awm sa leh hralh zat tur hre saa vulh chu a nuam bik em em a ni,” tiin a sawi a ni. Nia, NLUP vawktê atana vawk note to tak taka foreign atanga chah luh ai chuan, Mizoram chhunga Mizo vawk vulh ngei lei theih ni sela chuan a inhmeh bik hle tur a ni a, mahse, chutiang a ni ta si lo a ni.

“Sawrkar atangin tanpuina te dil ve la. Sawrkar pawhin hetianga mahni intodelha tih tak taka beite tanpui hi a châk alawm,” tia ZORAM TODAY-in thurawn kan pek chuan a nui mai a. “Tanpuina kan dawng lo pawh hi a thatna lai a awm. Sawrkar tanpuina dawng ila, an tanpuina avanga hetiang dinhmun thleng theiah min chhuah emaw a ni ang a, keini’na kan lo thawh hahna leh kan lo buaipui hahna zawng zawng a lân vek dawn a...” tiin a sawi a, a dik viau si.

Pathianni-ah pawh a haw hman meuh lo. Thian a kawm hman lo va, nula a rim hman hek lo; nitin vawk leh arte nen nun an hmangho thin. Mahse.... Mahni intanpuite chauh hi Pathian-in a tanpui thin si. 

Comments

Post a Comment

Popular Posts

Mizo band lar The Prophets

ZORAM TODAY | November 3-16, 2015 - Fela Ngente An band hming i la hre ngai lo a nih pawhin LPS Top Chart (Top 10) a lang mek ‘Arora’ hla tal chu i hre ngei ang. Chu pawh i la en lo a nih chuan YouTube lamah han zawng la, ngaithla chhin teh. Beidawnna ruama t hu, hmalam huna beiseina nei tawh miah lo leh nun chaute chhawk zangkhai thei hla t ha tak hi i hriat loh kan duh lo. He hla avang hian mahni nunna lak duh em em tlangval pakhat chuan beiseina neih phahin beidawnna khur a t angin a tal chhuah phah asin. A TIRAH CHUAN Mizo Progressive Metal Band hmasa ber tia chhal theih turin October ni 25, 2009 khan ‘The Prophets’ hi din a ni a, an din kum hian hmalakna lian tham an nei lo. A kum leh (2010) a t angin nasa zawkin an bei a, a enga mah hmaa music video siam nghal ngawt chu t ha an tih loh avangin inelna hrang hranga tel chho phawt turin rilru an siam a. Tichuan,  Livewire MOOD INDIGO, 2011-a Sikkim khawpui Gangtok-a neihah an thawhrimna chu mal sawmsak niin pathum...

Albert Einstein chanchin i hriat loh te

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 - Lalmuansanga Hlondo Khawvel awm chhung zawnga theihnghilh tawh ngai loh tur, mi tam takin scientist ropui bera an ngaih Albert Einstein hian chanchin maksak tak tak a ngah hle; hriatreng a nih theihna tura khawvel a hnutchhiah thilte hi ropui tak tak a ni hlawm. A nunkawng zawha a thil tihte avangin vawiin thlengin amah belchiangtute mak tih leh ngaihhlut a la hlawh zel a ni. Albert Einstein chungchang i hriat loh 10 (sawm) lek i hre leh tur hian i ngaihsanna a tizual nge a tinêp sawt ang le? Theory of Relativity Albert Einstein-a theory ropui bera ngaih ‘Theory of Relativity’ hi midang hnen atanga a ruk, ama hming chawia buatsaih niin mi thenkhat chuan an ngai. German scientist David Hilbert leh ama tantu te chuan, he Theory of Relativity hi Albert Einstein-a’n a hnen atanga rua hmingthatna zawng zawng khûmah an puh a ni. A nihna takah chuan Hilbert hian Einstein-a theory tam tak hi a copy zawk niin an sawi. Mi tam tak chuan, Einst...

Mizo tlangval siam android games a hlawhtling

ZORAM TODAY | August 17-31,  2015  July thla chawhnu lama publish, ‘Bajrangi Bhaijaan’ mobile android games chu playstore-a download theiha dah a nih atanga kar hnih hnu lawkah mi nuai thum chuangin an download tawh a, Google Play ‘new free games’-ah pahnihna a ni mek a, action bik free games-ah pakhatna a ni mek bawk. Chu mai a la ni lo, Google Play-a free games awm zawng zawngah 13-na a ni mek; ranking hi active users leh download tam zawng atanga siam a ni ber. He games siamtu hi Chaltlang tlangval Kima @Mizohican a ni a, July ni 11-a tihchhuah a ni. Nikum kum tawp lam khan India rama mobile games development company lar ni chho mek ‘FITH Media’ company chu a thiante nen an din a; tun thlengin playstore-ah games pasarih an publish tawh a, an games siam hmasak pahnih - ‘Nikal Padi: Slumdog Plumber & Pipes Puzzle’ leh ‘Where's My Cat’ tih games-te hi India rama gaming ho zawng zawng hruaitu lu NASSCOM Game Developers Conference (NGDC)-ah ‘Mobile Game of th...

Mizo thalaite chotu Indian Army Officer nula Lt. Babie Lalduhsangi

ZORAM TODAY | October 6-19 October, 2015 Tun hnaia Mizo nula chhuanawm berte zinga rawn inhlãngkai Lt. Babie Lalduhsangi chu a training zo chawlh hmanga a lo haw zawk lai kan kawm thei hlauh mai a, sipai officer a nih chhoh dan leh a chanchin hrang hrang kan zawt a, hun tha tak min pek avangin a chungah kan lawm takzet a ni. Babie Lalduhsangi hi kum 2014 October thlaah Officers’ Training Academy (OTA) Chennai-ah a lut thla a, hetah hian mipa leh hmeichhia training pawlh vekin inelna hrang hrangah mipa leh hmeichhia an thliar hran lo! A sam sei mawi em em mai chu mi dang rualin an nawr kawlhsak vek a. An training chhung hian harsatna zawng zawng hneh dan an zir ni berin a lang. A chang chuan darkar 3 chauh te mutna hun an nei a, mel tam tak tlan te a ngai a. Hriatna tizau turin zirna lam an bei reng bawk. Thla 11 an intuaihriam hnuah kumin 2015 September thla khan an zo (commissioned) ta a,  hetia an zawh hian Lieutenant (arsi 2 bel) puitling an ni ta a ni. Sipai office...

Khiangawia khualzin kawng

ZORAM TODAY | September 1-14, 2015 - Fela Ngente Kum 1967 a ni a, Thailand rama Yasothon Province-ah chuan loneitu inngaitlawm leh ngilnei tak, taima em em bawk a awm a, a hming chu Yam a ni. An khuaah chuan nula zak thei lo ve tak a awm bawk a, ‘Joei’ tiin an ko thin. Kan hriat awlsam dan tur chuan Yam hi ‘Khiangawia’ kha a ni a, Joei hi ‘Vuani’ tia kan hriat kha a ni! He lemchan hmuhnawm em em hi a thupui chu ‘Yam Yasothon’ a ni a, kum 2005, September ni 8-a an tihchhuah tawh a ni. A hnuah part 2 leh 3 te an siam leh a, tunlaia lar em em hi Yam Yasothon-3 niin kum 2013, August ni 8-a an tihchhuah kha a ni. Yam Yasothon-3 Hei hi Khiangawia film thar ber a ni a, a thawnthu tlangpui chu kan hre nual tawh awm e. Khiangawia leh Vuani te chu an innei chho ta a, an fate pawh an puitling chho tan tawh. An fapa upa zawk Khiangmawia leh Khiangawia bialnu hlui Neihsungi fanu upa zawk Jawr-i te chu an inngaizawng a, Khiangawia fapa naupang zawk Khiangsata leh Neihsungi fanu nau...