Skip to main content

Hmuchhuaktu Prof. Lalnuntluanga

ZORAM TODAY | September 15-5 October, 2015 -Fela Ngente

Prof. Lalnuntluanga, Mizoram University-a Dean, Students’ Welfare (DSW) ni lai leh, Environmental Science Department-a professor ni mek chuan research scholar eng emaw zat kaihruaiin a hnuaiah hian mi pathumin Ph.D an zo tawh a, Ph.D scholar kaihhruai (guide) mek mi 8 lai a nei bawk. A hnuaiah vek hian M.Sc. dessertation submit tawh mi 20 chuang an awm tawh.

Prof. Lalnuntluanga hi September ni 24, 1975 khan Aizawl-ah a piang a, unau 8 zinga a upa ber a ni. Naupang harhvang leh duhawm tak niin Zemabawk Venglai-ah a seilian bawk. Zirna kawngah a tluang em em a, Nursery atanga Ph.D a zawh thak thlengin Mizoram chhungah vek a zir a ni. Ama insawi dan takah Durtlang pelin lehkha a zir ve ngai lo!

Academic line-ah chuan Mizoram tihmingthatute zinga mi a ni a, zirtirna mai bakah zirbingna (research) lamah a kal nasa em em a, a thawhpuite leh a nauteho nen thil thar eng emaw zat an hmuchhuak tawh a, tun hnaiah sangha chi (species) thar danglam tak an hmuchhuak leh bawk. 


Zirna kawng
Sawi tawh angin Mizoram (Aizawl) chhungah zirna kawng hi a zawh zo thak a, Matric (HSLC) chu Zemabawk High School atangin first division-ah a zo va, Pre-University (P.U/Class XII)-ah Science subject lain Pachhunga University College atangin tha takin a zo leh a. Bachelor of Science (B.Sc)-ah Botany subject lak chhunzawmin P.U. College atang vek hian 1997 khan a zo (graduate) leh bawk. Chutih lai chuan Mizoram-in University kan la neih loh avangin NEHU Mizoram Campus-ah M.Sc. a zawm a, 2000 kum khan zovin pakhatna (gold medalist) dinhmun a hauh nghe nghe. M.Sc. a zawh atanga kum khat hnu lek, kum 2001 khan National Eligibility Test (NET) a paltlang nghal bawk.

December ni 3, 2010 khan Lalrochami Ralte (Sr. Civil Judge, Serchhip) nen inneiin fapa leh fanu pakhat ve ve an nei tawh a. New Secretariat Complex-ah khawsain an lawina kohhran (New Secretariat Complex Prebyterian)-ah Tualchhung Upa a ni mek.

Eizawnna lam
October 2001-ah Mizoram University (Forestry Department)-ah Technical Assistant-in a lut a, 2003 kumah Environmental Science department-ah Lecturer (Tunah chuan Asst. Professor an ti tawh) atan lak leh niin 2001 atanga February ni 18, 2008 thleng Forestry department lamah Lecturer hna hi a thawk leh bawk a ni. Hetih lai hian research bei chho zelin kum 2007 khan doctorate degree (Ph.D) a hmu a, a thesis chu Study on Taxonomy Distribution and Utilisation of Rattans/Canes in Mizoram tih a ni. 

February ni 19, 2008 atangin Environmental Science department lamah Reader-ah kaisangin a hnu kum thum 2011 February ni 19-ah vek Associate Professor-ah a kaisang leh a, a hnathawh that leh a kutchhuakte avangin February ni 19, kum 2014 khan Professor puitlingah hlankai a ni ta a ni. Hetih lai hian kum 38 leh thla 5 chauha upa niin Mizo Professor zingah chuan a naupang ber a nih hial a rinawm. KTP over hmaa hetiang ni thei hi Mizo zingah an la awm kher âwm lo ve! Mi taima leh thawkrim tak a ni.

Tunah hian Mizoram University-ah Dean, Students’ Welfare (DSW) ni mekin University committee pawimawh hrang hrangah member a ni nual bawk. DSW a nih hnu hian Mizoram University pawhin hma a sawn nasa hle. A thawhpuite nen central lam atanga research project sum tam tak haichhuakin zirlaite hmasawn nan a thawh hlawk hle a, zirlaite enkawltu ber (DSW) niin harsatna tawk zirlai tam tak a tanpui thin a ni.

TlangkawmnaProf. Lalnuntluanga hi kohhran leh khawtlanga mi inhmang tak a ni a, YMA Life Member niin Zemabawk Venglai-ah Office Bearers te pawh a lo ni tawh thin a. Youth Hostel Association of India, Mizo Academy of Sciences leh Indian Mountain Initiatives-ah te life member a ni bawk. 

Tunah hian Mizoram State Innovation Council leh Mizoram State Biodiversity Board-ah member ni lai a ni a, Environmental Information System (ENVIS) Mizoram-ah Advisory Board member a ni mek bawk. 

Kum 2013 atang khan a thawhpuite — Dr. Lalramliana, Asst. Professor, Department of Zoology, PUC; Samuel Lalronunga & S. Beihrosa, Research Scholar, Department of EVS te zirbingna neiin sangha chi thar an hmuchhuak tan a ni.

Sangha chi thara puang tur hian tih tur leh paltlang ngai a tam hle a. A hmasa berah chuan a sangha pianphung chhung lam leh pawn lam ngun taka zir chian a ni a, a chipui hnaivaite nena zirbing niin, an danglamna te chiang taka tarlan leh a ni. Hemi ti tur hian museum-a sangha an vawn thatte nena zirchian thin a ni bawk.

Hemi hnu hian sangha chu a chi thar ngei a ni tih pawmpui turin scientific journal-ah thehluh leh a ni a, mithiamte’n uluk taka an endik leh hnuah a chi anpui awm lo ngeite chu khawvel hriatah sangha chi tharah puan chhuah a ni ta thin a ni.

Prof. Lalnuntluanga leh a thiante hian an zirbingna kawngah hian Dr. Heok Hee Ng an thawhpui a, ani hian a pui nasa hle. Dr. Heok hi mi thiam tak niin Asia khawmualpuia sangha museum changtlung tak, Raffle’s Museum, Singapore University-a thawk a ni nghe nghe. Mizoram atanga sangha an hmuhchhuah tharte chu:

1. Garra dampaensis 2013
Hmuhchhuahna hmun: Seling river, Dampa Tiger Reserve, Karnaphuli drainage

2. Schistura maculosa 2013
Hmuhchhuahna hmun: Pharsih & Tuingo lui, Kawlbem, Barak drainage.

3. Pseudolaguvia nubila 2013
Hmuhchhuahna hmun: Sala lui, Lungbun, Saiha district, Kaladan drainage

4. Psilorhynchus khopai 2014
Hmuhchhuahna hmun: Tuisi lui, Khopai, Saiha district, Kaladan drainage

5. Schistura andrewi 2014
Hmuhchhuahna hmun: Mat lui, Serchhip, Kaladan drainage

6. Eutropiichthys cetosus 2014
Hmuhchhuahna hmun: Kaladan lui, Kawlchaw, Lawngtlai district, Kaladan drainage

7. Psilorhynchus kaladanensis 2015
Hmuhchhuahna hmun: Tuisi lui, Khopai, Saiha district, Kaladan drainage

8. Exostoma sawmteai 2015
Hmuhchhuahna hmun: Pharsih & Tuingo lui, Kawlbem, Barak drainage

* Barak drainage hi Mizoram hmar lama luang lui sawina a ni a; Kaladan drainage hi Chhimtuipui leh a fintu zawng zawng, Tiau, Mat etc. sawina a ni.

Schistura : Dawntial
Psilarynchus : Nghalungbet/Nghalungbawk
Psedolaguvia : Nghaberbek
Eutropiichthys : Nghahar

Comments

  1. Mi ropui tak zawng a ni e, a kal zelna turah duhsakna sang ber ka hlan e,

    ReplyDelete
  2. CYMA Secretary thar atana thlan tlin ani hi a va lawmawm em. .

    ReplyDelete
  3. A hah zual dawn hle mai. Pathianin hriselna tha pe in,hruai zel rawh se

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular Posts

Interview with Frozen Crew

ZORAM TODAY | August 17-31,  2015 (A ugust ni 4, 2015 tlai lam a ni a, a hma zana kan inhrilh lâwk angin Okahito Studio 89, Chanmari-ah kan inhmu a, tlai dar 3:30-a inhmuh tum kan ni a, sikul leh college kal lai  te an nih hlawm avangin an rawn thleng tlai hret. An practice routine tãwt tak karah inkawmna hun tha leh hlimawm tak kan nei thei a, kan lawm takzet a ni.) ZT: Inkawmna hun tha tak min pe a, ZORAM TODAY hmingin lawmthu ka hrilh a che u. Zawhna kan nei nual a, ka zawt nghal mawp mawp mai ang che u aw. FC: Keini pawh kan lawm lutuk. Duh duh min zawt rawh. A hmanhmawhthlak loh. ZT: A hmasa berin in crew hi engtika in din nge? In din tan dan han sawi teh u. FC: January ni 19, 2013 khan kan din. Kan din tan dan tak hi... (An nui deuh thú a) a ho ang reng. Kan thiante’n Chawlhhmun-ah Basketball Tournament final-a lâm turin min sawm a, kan inbe kual a, kalkawngah hming kan inphuah chawp a. Chuta tang chuan tun thlengin kan la ti chho zel a nih hi. ZT: A hmain in

Khiangawia khualzin kawng

ZORAM TODAY | September 1-14, 2015 - Fela Ngente Kum 1967 a ni a, Thailand rama Yasothon Province-ah chuan loneitu inngaitlawm leh ngilnei tak, taima em em bawk a awm a, a hming chu Yam a ni. An khuaah chuan nula zak thei lo ve tak a awm bawk a, ‘Joei’ tiin an ko thin. Kan hriat awlsam dan tur chuan Yam hi ‘Khiangawia’ kha a ni a, Joei hi ‘Vuani’ tia kan hriat kha a ni! He lemchan hmuhnawm em em hi a thupui chu ‘Yam Yasothon’ a ni a, kum 2005, September ni 8-a an tihchhuah tawh a ni. A hnuah part 2 leh 3 te an siam leh a, tunlaia lar em em hi Yam Yasothon-3 niin kum 2013, August ni 8-a an tihchhuah kha a ni. Yam Yasothon-3 Hei hi Khiangawia film thar ber a ni a, a thawnthu tlangpui chu kan hre nual tawh awm e. Khiangawia leh Vuani te chu an innei chho ta a, an fate pawh an puitling chho tan tawh. An fapa upa zawk Khiangmawia leh Khiangawia bialnu hlui Neihsungi fanu upa zawk Jawr-i te chu an inngaizawng a, Khiangawia fapa naupang zawk Khiangsata leh Neihsungi fanu naupang

Advertisement chhuah lovin SSA zirtirtu 58 la

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 Sarva Shiksha Abhiyan (SSA), Mizoram hnuaiah kumin 2015 April thla hnu lamah advertisement chhuah lovin zirtirtu leh thawktu dang atan SSA contract scheme hmangin mi 58 lak an ni. Right to Information Act(RTI) hmanga zawhna, Mizoram SSA Mission Additional State Project Director leh State Public Information Officer(SPIO) ni bawk V. Lalsiamthara’n a chhan dan chuan, SSA hnuaia Middle School leh Primary School-a thawk tur hian advertisement chhuah lovin Mamit district-ah 14, Kolasib district-ah 12, Lunglei district-ah 11, Lawngtlai district-ah 8, Aizawl district-ah 6,  Champhai district leh Serchhip district-ah 3 ve ve leh, Saiha district-ah 1 lak an ni. Heng mi 58 te hi UPST(VIII), UPST, Art Instructor, RP(BRC), RP (Subject Specialist) leh RP (CWSN) te niin heng mite hian an hna an zawm vek tawh a ni. Sawrkar hnuaia hna thla thum aia rei thawh dawn chuan district employment exchange kaltlangin hnaruak awm zat leh dil theih dan tur kimchan

Grammy Award sem zan thlalak instagram-a like tam zual te

February ni 15, 2016 zana Los Angeles, California-a Grammy Award semnaa Selena Gomez leh Taylor Swift te thian dun thlalak chuan instagram-ah like a hlawh hle a, mi maktaduai hnih chuang zetin an like. Taylor Swift album '1989' chuan album of the year lawmman a dawng nghe nghe. Instagram chuan hemi zana Grammy thlalak upload like hnem zual pangate a tarlang a, Taylor Swift thlalak upload bakah Justin Bieber thlalak pahnihte pawh a tel. Hemi zana instagram hashtag hman tam ber chu #justinbieber, #selenagomez leh #love tih a ni thung. Thlalak like tam pangate chu: 1. Taylor Swift leh Selena Gomez-in red carpet an lut chiah thlalak hi Taylor Swift hian a post a, he thu ziah lai (4:00PM, 17/2/2016) hian like 23,24,720 awm tawhin comment pawh 40,862 zet a awm tawh a ni. Taylor Swift hian instagram-ah follower mi maktaduai 66.5 zet nei tawhin thlalak 845 a upload tawh a, Selena Gomez hian follower maktaduai 65.4 neiin post 1120 zet a nei tawh bawk, 2. Justin Bieber thlalak p

Albert Einstein chanchin i hriat loh te

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 - Lalmuansanga Hlondo Khawvel awm chhung zawnga theihnghilh tawh ngai loh tur, mi tam takin scientist ropui bera an ngaih Albert Einstein hian chanchin maksak tak tak a ngah hle; hriatreng a nih theihna tura khawvel a hnutchhiah thilte hi ropui tak tak a ni hlawm. A nunkawng zawha a thil tihte avangin vawiin thlengin amah belchiangtute mak tih leh ngaihhlut a la hlawh zel a ni. Albert Einstein chungchang i hriat loh 10 (sawm) lek i hre leh tur hian i ngaihsanna a tizual nge a tinêp sawt ang le? Theory of Relativity Albert Einstein-a theory ropui bera ngaih ‘Theory of Relativity’ hi midang hnen atanga a ruk, ama hming chawia buatsaih niin mi thenkhat chuan an ngai. German scientist David Hilbert leh ama tantu te chuan, he Theory of Relativity hi Albert Einstein-a’n a hnen atanga rua hmingthatna zawng zawng khûmah an puh a ni. A nihna takah chuan Hilbert hian Einstein-a theory tam tak hi a copy zawk niin an sawi. Mi tam tak chuan, Einst