Skip to main content

Myanmar mite Zohnahthlak val pekin an awm ta

ZORAM TODAY | March 15-4 April, 2016
March ni 11, 2016 khan Myanmar ram Vice President atan Zohnahthlak ngei mai Pu Henry Van Thio chu thlan a ni a, amah hi Aung San Suu Kyi party, National League for Democracy (NLD) party mi a ni. Hetianga mahnia ro inrelna ram (independent country)-a Zohnahthlak mi vice president ni thei hmasa ber a ni awm e.

Pu Henry-a hi August ni 9, 1958 khan Mizoram dep, Farkawn chhak lawk, Burma ram chhung Thantlang district-a Tuikir khuaah a piang a, a pa chu Pu Liantluanga a ni a, a nu chu Pi Ngunpari a ni. A pianna khua hi in 100 pawh tling lo a ni.

An khuaah hian Primary School a zir zo va, an khuaah hian pawl sarih thleng chauh kalin Matric erawh Chin state khawpui Hakha High School atangin a pass a ni. Hemi hnu hian Yangon leh Mandalay lamah zirna a chhunzawm zel a.  BA (Geography) a zawh hnuin Law lamah diploma a zo leh bawk.

Matric a pass hnuin Burma sipai-ah a lut a, inkahna tam takah a tel a, hnehna a chanpui thin. Sipaiah hian major rank a kai hman a; ram chhunga hmun 7 ngawtah a awm kual hman a ni. Burma sipaiah chuan kristiante chuan major chung lam an kai thei tawh lo va, Buddhist-a an inleh phawt a ngai thin. Mi thenkhat chuan, a kaisan theih tawh loh avanga bang angin an sawi a, pension-a chhuak anga sawi an awm bawk. Amah pawhin, “Kristian leh tlangmi (hnam tenau zawk) ka nih avangin ka thiante rualin ka rank a sang thei tawh lo,” a ti nghe nghe.

Mizoram Siata khua Pu J. Ralbuaia, Burma rama UPC kohhran dintu fanu, Dr. Sui Hluani nen an innei a, fa pathum, mipa pahnih leh hmeichhia pakhat an nei tawh a, A nupui Sui Hluani hi medical doctor USA atanga zir chhuak a ni a; a fate nen New Zealand-ah lehkha zirin an awm mek a, a nupui hian Ph.D a ti mek bawk. Kum 2009 khan Philippines-ah International Graduate School of Leadership-ah a zir a, kum 2010 khan New Zealand-ah hun eng emaw ti chhung a awm bawk. Philippines-ah hian a zirlai a zir zo lo a ni.

Burma sipai atanga a chhuah hnu hian Mandalay-a Virginia Company-ah Deputy Manager hna a thawk a, hetah hian kum 5 vel zet a thawk hman. Heta a thawh hnu hian Bilyiin zu siamna factory-ah manager hna a thawk bawk.

Pu Henry Van Thio hi politics-ah mi thar a ni. Burma sawrkarin democracy kalkawng a rawn zawh tan khan politics-a luh a tum nghal a, hemi atan pawh a inbuatsaih nasa hle. Chin mi, ram danga awm, politics hre deuhte chu eng party-a luh nge tha ber ang, tiin a râwn kual nasa hle. Tichuan, Aung San Suu Kyi-i party National League for Democracy (NLD) party zawmin, nikum 2015 November thlaa Burma Upper House ‘Amyotha Hluttaw’ inthlanah NLD party hmingin Chin state-a Thantlang Constituency No. 3 atangin a ding a, a khingpuite chiang taka hnehin a tling ta a ni.

Hetih lai hian tuman Pu Henry Van Thio hi NLD-in Vice President atan an nominate ang tih an ring pha lo. A hming hria pawh an la tam hek lo. Nimahsela, March ni 10, 2016 khan Myanmar Upper House, Amyotha Hluttaw an tiha Vice President atan NLD chuan a nominate a, a tuk March ni 11, 2016-a Vice President thlannaah vote 167-ah vote 148 a hmu a, a khingpui The Union Solidarity and Development Party (USDP) candidate U Khing Aung Myin chu chiang takin a hneh a ni. Myanmar hian Vice President pathum neiin, an Upper House leh Lower House member atangin pakhat ve ve bakah sipai lam aiawhin pakhat an thlang chhuak thin.

Burma Vice President atana Henry Van Thio, kristian mi thlan a ni ta chu buddhist-ho chuan an duh lo nasa mai a, an duh lohna pawh social network lamah an lantir nasa hle. Chutiangin duh lohna lantir mah se, March ni 13, 2016-ah khan Vice President a nih theih leh nih theih loh endiktute chuan ‘Vice President a nih theih lohna tur a awm lo ve’ an ti ta a, March ni 14-ah parliament-ah nemngheh a ni ta a ni.

Burma constitution-ah hian President hi an thlang nghal ngawt lo va, Vice President tur pathum an thlang chhuak hmasa phawt thin. Upper House leh Lower House-in Vice President pakhat ve ve an thlan chhuah hnuah sipai lamin Vice President tur pakhat an thlang chhuak leh bawk. Chung Vice President pathumte chu Presidential nominate an ni nghal a, an pathum atangin Parliament-ah President tur thlan chhuah an ni chauh thin.

Burma ram President ni tur chuan ‘ram venhimna lamah thiamna a nei tur a ni’ tih a awm a; NLD atanga Vice President thlan tlin pakhat zawk hian he thiamna hi a neih loh avangin Pu Henry Van Thio tan Burma President nih theihna chance a sang hle. Amah hre chiangtute chuan, NLD party MP zingah saptawng a thiam ber tiin khawvel ram danga a zin leh tawnhriat a neihna hi President atana a thlanawmna a ni, tiin an fak hle.

Vice President atana nominate a ni hrim hrim hi mi tam tak mak tih a hlawh hle. A chipui Chin mite ngei ngei pawhin mak an ti hle. Amaherawhchu, NLD hotunu Aung San Suu Kyi hian chhan tha tak neia thlang chhuak a nih a rinawm. Aung San Suu Kyi-i pa hi sipai hotu a ni a, a pa sulhnu hi chuti maia kalsan chu a theih a rinawm loh. Chutih rualin democracy tlangaupuia champion-pui tum a ni bawk a; chumi tur chuan a MP zinga kum 20 chuang zet sipai lo ni tawh, Pu Henry Van Thio hi a langsar ta hle niin a ngaih theih. Chu mai ni lovin, Burma ram chhunga hel pawl lian Kachin, Karen leh Mon ho leh sipai inkahnaah hian Pu Henry Van Thio hi a tel kim vek tawh a, heng helho tudai turin ani tluka tha hi NLD party MP dang zingah an awm lo hrim hrim bawk a ni.

New York Times pawhin, “Pi Aung San Suu Kyi-i hian mi rintlakte hnenah chauh mawhphurhna a pe thin,” tiin an lo sawi tawh a. Chu vangin, Pu Henry Van Thio thlan chhuah a ni hi, a rinzia tilangtu pakhat a ni a, President a nih theihna kawng a inhawng zau zual hle.

Myanmar President thlan ni tur hi March ni 17 a nih tur thu sipai lam hotu pakhat Zaw Min Thaik chuan chanchinbumite a hrilh. President thlang thei hi member mi 657 an ni a, heng zinga mi 390 chu NLD party atangin an ni. Sawrkar ding lai atangin mi 166 an awm a, 101 dang hi party tenau dang an ni thung. Chutiang a nih avang chuan Myanmar President tur hi NLD party atangin a nih ngei a rinawm.

Vice President atana thlan a nih hnua a chenna ina an kawmnaah, “Vice President atana nominate i nih thu i hriatin engtin nge i awm?” tih zawhna chu, “Ni li kal ta khan he hmun pawimawh hi Aung San Suu Kyi chuan min sawi hmuh tawh a, ka awih phal lo a ni ber. Kan Chin state hi state dang nena khaikhin chuan hmasawnna lamah a la hnufum hle, mahse, Chin state tan ka theihtawp chhuah ka tum. Ka chhungte pawhin min thlawpin min chhuang em em a ni,” tiin a chhang.

Hnam tenau zawng zawngte tana lawmna ni a nih thu sawiin, “Ka lawm takzet a, hnam tenau zawk atanga Vice President atana min nominate hi, Aung San Suu Kyi-i’n keini hnam tenau zawkte min ngaihsakzia a tihlanna a ni. Hnam tenau zawkte leh kan ram tan theihtawp ka chhuah dawn a ni,” tiin Pu Henry Van Thio chuan a sawi bawk a ni.

An chhungkua

Comments

Popular Posts

Khiangawia khualzin kawng

ZORAM TODAY | September 1-14, 2015 - Fela Ngente Kum 1967 a ni a, Thailand rama Yasothon Province-ah chuan loneitu inngaitlawm leh ngilnei tak, taima em em bawk a awm a, a hming chu Yam a ni. An khuaah chuan nula zak thei lo ve tak a awm bawk a, ‘Joei’ tiin an ko thin. Kan hriat awlsam dan tur chuan Yam hi ‘Khiangawia’ kha a ni a, Joei hi ‘Vuani’ tia kan hriat kha a ni! He lemchan hmuhnawm em em hi a thupui chu ‘Yam Yasothon’ a ni a, kum 2005, September ni 8-a an tihchhuah tawh a ni. A hnuah part 2 leh 3 te an siam leh a, tunlaia lar em em hi Yam Yasothon-3 niin kum 2013, August ni 8-a an tihchhuah kha a ni. Yam Yasothon-3 Hei hi Khiangawia film thar ber a ni a, a thawnthu tlangpui chu kan hre nual tawh awm e. Khiangawia leh Vuani te chu an innei chho ta a, an fate pawh an puitling chho tan tawh. An fapa upa zawk Khiangmawia leh Khiangawia bialnu hlui Neihsungi fanu upa zawk Jawr-i te chu an inngaizawng a, Khiangawia fapa naupang zawk Khiangsata leh Neihsungi fanu naupang

Mizo thalaite chotu Indian Army Officer nula Lt. Babie Lalduhsangi

ZORAM TODAY | October 6-19 October, 2015 Tun hnaia Mizo nula chhuanawm berte zinga rawn inhlãngkai Lt. Babie Lalduhsangi chu a training zo chawlh hmanga a lo haw zawk lai kan kawm thei hlauh mai a, sipai officer a nih chhoh dan leh a chanchin hrang hrang kan zawt a, hun tha tak min pek avangin a chungah kan lawm takzet a ni. Babie Lalduhsangi hi kum 2014 October thlaah Officers’ Training Academy (OTA) Chennai-ah a lut thla a, hetah hian mipa leh hmeichhia training pawlh vekin inelna hrang hrangah mipa leh hmeichhia an thliar hran lo! A sam sei mawi em em mai chu mi dang rualin an nawr kawlhsak vek a. An training chhung hian harsatna zawng zawng hneh dan an zir ni berin a lang. A chang chuan darkar 3 chauh te mutna hun an nei a, mel tam tak tlan te a ngai a. Hriatna tizau turin zirna lam an bei reng bawk. Thla 11 an intuaihriam hnuah kumin 2015 September thla khan an zo (commissioned) ta a,  hetia an zawh hian Lieutenant (arsi 2 bel) puitling an ni ta a ni. Sipai officer ni

Hmuchhuaktu Prof. Lalnuntluanga

ZORAM TODAY | September 15-5 October, 2015 - Fela Ngente Prof. Lalnuntluanga, Mizoram University-a Dean, Students’ Welfare (DSW) ni lai leh, Environmental Science Department-a professor ni mek chuan research scholar eng emaw zat kaihruaiin a hnuaiah hian mi pathumin Ph.D an zo tawh a, Ph.D scholar kaihhruai (guide) mek mi 8 lai a nei bawk. A hnuaiah vek hian M.Sc. dessertation submit tawh mi 20 chuang an awm tawh. Prof. Lalnuntluanga hi September ni 24, 1975 khan Aizawl-ah a piang a, unau 8 zinga a upa ber a ni. Naupang harhvang leh duhawm tak niin Zemabawk Venglai-ah a seilian bawk. Zirna kawngah a tluang em em a, Nursery atanga Ph.D a zawh thak thlengin Mizoram chhungah vek a zir a ni. Ama insawi dan takah Durtlang pelin lehkha a zir ve ngai lo! Academic line-ah chuan Mizoram tihmingthatute zinga mi a ni a, zirtirna mai bakah zirbingna (research) lamah a kal nasa em em a, a thawhpuite leh a nauteho nen thil thar eng emaw zat an hmuchhuak tawh a, tun hnaiah sangha chi (spe

Mizo band lar The Prophets

ZORAM TODAY | November 3-16, 2015 - Fela Ngente An band hming i la hre ngai lo a nih pawhin LPS Top Chart (Top 10) a lang mek ‘Arora’ hla tal chu i hre ngei ang. Chu pawh i la en lo a nih chuan YouTube lamah han zawng la, ngaithla chhin teh. Beidawnna ruama t hu, hmalam huna beiseina nei tawh miah lo leh nun chaute chhawk zangkhai thei hla t ha tak hi i hriat loh kan duh lo. He hla avang hian mahni nunna lak duh em em tlangval pakhat chuan beiseina neih phahin beidawnna khur a t angin a tal chhuah phah asin. A TIRAH CHUAN Mizo Progressive Metal Band hmasa ber tia chhal theih turin October ni 25, 2009 khan ‘The Prophets’ hi din a ni a, an din kum hian hmalakna lian tham an nei lo. A kum leh (2010) a t angin nasa zawkin an bei a, a enga mah hmaa music video siam nghal ngawt chu t ha an tih loh avangin inelna hrang hranga tel chho phawt turin rilru an siam a. Tichuan,  Livewire MOOD INDIGO, 2011-a Sikkim khawpui Gangtok-a neihah an thawhrimna chu mal sawmsak niin pathumna d

Mobile phone i tlo zawk nan

ZORAM TODAY | September 15-5 October, 2015 Tunlaiah mobile phone tel lovin kan awm hleithei tawh lo a ni ber a. Mobile phone changkang tak tak a lo chhuak a, smartphone chi hrang hrangah application changkang leh tunlai ber ber kan dah ta rup mai. Kan nitin nuna a pawimawh tawh em avangin, mobile phone hi a tangkai a, engtin nge hmang ila a daih rei ang le? Mobile phone reng reng battery hmang a nih vek avangin battery chungchang han sawi hmasa ila. Mobile phone battery hi chi hrang hrang awm mah se, tunlaiah chuan Li-Ion hi hman lar ber a ni. He battery hi a thar lei zawh hlimah, a tlangpuiin darkar 4-5 chhung charge ngei ngei tur a ni. Hman vat kan duh thin avangin a thar tirha a charge mamawh zat pawh charge hman lovin kan khawih thin a, hei hian battery a titlo lo. Battery leh phone insîkna hi thlatin vawi khat tal tihfai ziah a tha hle. Charge pawh hi duh hun hunah charge tur a ni lo. A battery a zawh hma deuh, 9% vel a la awm lai hian charge chauh tur a ni a, battery e