Skip to main content

Korean Wave

ZORAM TODAY | August 17-31,  2015 — Fela Ngente
Tunlai Mizo thalaite buaipui em em leh tleirawlte zinga tla na em em mai sawi dawn ta ila, Korean Pop (K-Pop) leh Korean Drama (K-Drama) te hi a ni ngei ang. An vun a nalhin an hmel a tha bawk a, Mizote hmel leh pianhmang nen a inan deuh vang pawh a ni mahna, kan atchilh rawn chu a nih ber hi! Chhan dang pakhat a la awm. An ‘cute’ bawk em a ni! He lam chu sawi thui lo ila. Eng vanga Mizo thalaite chauh ni lo khawvelin buaipui ta viau nge a nih i han chhui dawn teh ang.

S. Korean hovin an K-Pop leh K-Drama etc. hmanga an hnam nunphung (culture) chawisan leh tihlar an tumna hi ‘Hallyu Wave’ tiin an sawi thin. ‘Hallyu’ tih hi Korean thumal ‘Hánliú’ tih atanga lak a ni a, ‘Flow of Korea’ tihna a ni.

A tirah chuan
Kum 1990 chho vel atang khan he lam kawngah hian Korea ram chu a thangharh nasa em em a, an hnam nunphung chawisan leh entertainment khawvela roreltu nih chu an tum ber pakhat a ni. Chu thil chuan an ramchhung sum leh pai dinhmun (economics)-ah hlawkna a keng dawn tih chu an hmu chiang bawk a, sawrkar leh private company-te tangrualin tourism lamah tan an la thar a, an film (K-Drama) leh K-Pop te pawh khawvel hmun hrang hrangah nasa zawkin an theh darh tan ta a ni.

An hmalakna
An tangrual bawk a, kum 10 chhung lekin hlawhtlinna an hmu chho hman. Korean TV Channel ‘Arirang’ lamah an drama series hmuhnawm tak tak an tichhuak a, khawvel hmun hrang hranga thalaite’n an lâwm takzet. Mizote zingah pawh ‘No more tears’ vel buaipui fe fe kan tam thin kha maw!

Kum zabi 21-na a lo her chhuah meuh chuan South Korea chu khawvela culture tilar chak ber ram an ni chho ta der mai. The Economist chanchinbu phei chuan ‘Asia’s foremost trendsetter’ tiin a sawi hial. Sawi tawh angin an ram sawrkarin hma a la nasa em em a, policy pawimawh takah neihin an ram budget pumpui atanga 1% chu K-Pop leh he lam industry dinna kawnga tanpuina (subsidy) atan a dah hial a, chu thil chuan an ram economy thanna kawngah a thawh hlawk hle pawh an ring a, an ‘risk’ a nih ber chu. Zirna in sáng (university) lamah cultural department te siam belhin he lama mi thiam zawk neih belh zel a, Korean Wave a darh zau zel theih nana hman tangkai an tum deuh deuh.

Social Network lamah
Technology lamah an sángin an internet speed pawh a lo chak bawk a, social network kaltlangin hma an la nasa hle a, K-Pop video an thehdarhna lian ber pawh YouTube a ni. Kum 2000 vel atang khan Asia pawn lamah nasa zawkin thehdarh zel a ni a, kum 2011 a her chhuah meuh chuan YouTube-ah K-Pop video mi vaibelchhe khat chuangin an en tawh! Kum 2011 chhung khan K-Pop leh Korean wave industry hian an ram economy-ah a thawh hlawk cher cher hle. Dollar tluklehdingawn 3 lai chu an economy hmasawnna kawngah an thawh niin mi thiamte chuan an chhut!

K-Pop fan
Turkey ramah K-Pop fan club din niin mi 13,000 chuang an inziak lut a, Uzbekistan TV channel 4 chuan nitin Korean drama an chhuah thin bawk! France ramah pawh K-Pop fan mi 1,00,000 chuang an awm tawh. United States-ah pawh Asian American mai ni lovin mi ngo leh mi hang zingah K-Pop fan an tam tawh hle.

February ni 6, 2013-ah Michelle Obama-i’n White House choka-ah Korean chaw tui ‘Kimchi’ a siam thu Twitter lamah a tarlang kalh mai. Sawi tawh angin Hallyu Wave hian K-Pop leh K-Drama chauh ni lovin K-Food lam pawh a huam a, an traditional foods te chu khawvel hmun hrang hrangah zawrh chhuah niin an intihhmuh hle a, Mizote pawhin kan ngaina a ni ang, kan intihhmuh leh viau tawh. Khawvel ram hrang hrang chanchinbu (magazine) leh TV Network lamte pawh Hallyu Wave hian a nuai nasa hle a; Germany ram radio channel lar Deutschlandradio leh France rama TV Network lian ber TF1 te phei chuan khawvel puma roreltu ang hialin an ngai tawh! Hugo Swire, British Minister of State from the Foreign and Commonwealth Office phei chuan South Korean palai a kawmnaah Korean music chuan khawvel a nghawrnghin hneh viau tawh thu a lo hrilh nghe nghe a ni.

India ramah
South Korea sawrkar leh India sawrkar inremna angin India ramah Korean Cultural Centre din niin nasa takin hna an thawk a, kum 2012 atang phei kha chuan tun hnaia Mizote’n kan hriat lar em em K-Pop Contest an buatsaih tan ta hial a, thalaite’n an lawmzia chu Mizoram-a K-Pop contest atang pawh khan a hriat hle.

Kum 2013-a an president thlan thar Park Geun-hye chuan, nasa zawka an culture tihhmasawn leh thehlarna kawngah hma a lak tur thu a sawi nawn leh a, tun hmaa budget-a 1% an lo dah thin pawh 2%-ah tihsan a tum ruh hle niin The Korea Times chuan a tarlang nghe nghe. An culture thehdarhna kawngah an tangrualin an bei nasa hle a, chuta tang chuan hlawkna tam tak hmuin tun thleng hian an thalaite tan eizawnna zau zawk leh changtlung zawk a siamsak zel a ni.
_____________

KHAWVEL HRIATAH K-POP

* 2011 – France khawpui Paris-ah SM Town Live ’10 concert, K-Pop concert lian tham hmasa ber an nei a, Europe ram pumpui atangin K-Pop ngainatu thahnem tak an pungkhawm.
* 2011 – Belfast, Northern Ireland-a MTV Europe Music Wards semnaah South Korean band lar Big Bang-in K-Pop zinga a hmahruaitu ni turin a hmasa ber atan European Music Award lian tham an dawng.
* 2012 – U.S President Barack Obama’n Hankuk University of Foreign-a March ni 26, 2012-a thu a sawi tumin ‘Hallyu’ tih thumal a lam tel. A thusawi pumpui hi whitehouse.gov lamah en theih a ni.
* 2012 – Obama ang bawkin UN Secretary General Ban Ki-moon chuan October ni 30, 2012-a National Assembly of South Korea-a thu a sawi tumin ‘Hallyu’ tih thu a sawi ve bawk.
* 2012-2013 – Kan hriat lar em em Psy-a hla ‘Gangnam Style’ chu United Kingdom-ah copy maktaduai chuang hralh a ni a, South Korean zinga heti zat UK-a hralh chhuak thei hmasa ber a ni.
* 2013 – South America rama K-Pop concert lian tham neih a ni ve leh a, Buenos Aires, Santiago, Sao Paulo leh Lima-ah te concert pui tham tak an nei.
* 2013 - Théâtre municipal de Tunis, Tunisia-ah Lunafly’s Concert neih niin North Africa rama K-Pop concert lian ber leh hmasa ber a ni.
* 2013 – Psy-a’n Australian khawpui Sydney-ah a hla hit ‘Gangnam Style’ chu a lo perform ve bawk.
* 2013 – Peru Vice President Marisol Espinoza chu South Korean Yonhap News Agency-in a kawmnaah K-Pop ngaihsanna lam thu leh Peru ramah Hallyu Wave an welcome em em thu a sawi.

Comments

Popular Posts

Albert Einstein chanchin i hriat loh te

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 - Lalmuansanga Hlondo Khawvel awm chhung zawnga theihnghilh tawh ngai loh tur, mi tam takin scientist ropui bera an ngaih Albert Einstein hian chanchin maksak tak tak a ngah hle; hriatreng a nih theihna tura khawvel a hnutchhiah thilte hi ropui tak tak a ni hlawm. A nunkawng zawha a thil tihte avangin vawiin thlengin amah belchiangtute mak tih leh ngaihhlut a la hlawh zel a ni. Albert Einstein chungchang i hriat loh 10 (sawm) lek i hre leh tur hian i ngaihsanna a tizual nge a tinêp sawt ang le? Theory of Relativity Albert Einstein-a theory ropui bera ngaih ‘Theory of Relativity’ hi midang hnen atanga a ruk, ama hming chawia buatsaih niin mi thenkhat chuan an ngai. German scientist David Hilbert leh ama tantu te chuan, he Theory of Relativity hi Albert Einstein-a’n a hnen atanga rua hmingthatna zawng zawng khûmah an puh a ni. A nihna takah chuan Hilbert hian Einstein-a theory tam tak hi a copy zawk niin an sawi. Mi tam tak chuan, Einst...

Khiangawia khualzin kawng

ZORAM TODAY | September 1-14, 2015 - Fela Ngente Kum 1967 a ni a, Thailand rama Yasothon Province-ah chuan loneitu inngaitlawm leh ngilnei tak, taima em em bawk a awm a, a hming chu Yam a ni. An khuaah chuan nula zak thei lo ve tak a awm bawk a, ‘Joei’ tiin an ko thin. Kan hriat awlsam dan tur chuan Yam hi ‘Khiangawia’ kha a ni a, Joei hi ‘Vuani’ tia kan hriat kha a ni! He lemchan hmuhnawm em em hi a thupui chu ‘Yam Yasothon’ a ni a, kum 2005, September ni 8-a an tihchhuah tawh a ni. A hnuah part 2 leh 3 te an siam leh a, tunlaia lar em em hi Yam Yasothon-3 niin kum 2013, August ni 8-a an tihchhuah kha a ni. Yam Yasothon-3 Hei hi Khiangawia film thar ber a ni a, a thawnthu tlangpui chu kan hre nual tawh awm e. Khiangawia leh Vuani te chu an innei chho ta a, an fate pawh an puitling chho tan tawh. An fapa upa zawk Khiangmawia leh Khiangawia bialnu hlui Neihsungi fanu upa zawk Jawr-i te chu an inngaizawng a, Khiangawia fapa naupang zawk Khiangsata leh Neihsungi fanu nau...

Advertisement chhuah lovin SSA zirtirtu 58 la

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 Sarva Shiksha Abhiyan (SSA), Mizoram hnuaiah kumin 2015 April thla hnu lamah advertisement chhuah lovin zirtirtu leh thawktu dang atan SSA contract scheme hmangin mi 58 lak an ni. Right to Information Act(RTI) hmanga zawhna, Mizoram SSA Mission Additional State Project Director leh State Public Information Officer(SPIO) ni bawk V. Lalsiamthara’n a chhan dan chuan, SSA hnuaia Middle School leh Primary School-a thawk tur hian advertisement chhuah lovin Mamit district-ah 14, Kolasib district-ah 12, Lunglei district-ah 11, Lawngtlai district-ah 8, Aizawl district-ah 6,  Champhai district leh Serchhip district-ah 3 ve ve leh, Saiha district-ah 1 lak an ni. Heng mi 58 te hi UPST(VIII), UPST, Art Instructor, RP(BRC), RP (Subject Specialist) leh RP (CWSN) te niin heng mite hian an hna an zawm vek tawh a ni. Sawrkar hnuaia hna thla thum aia rei thawh dawn chuan district employment exchange kaltlangin hnaruak awm zat leh dil theih dan tur kim...

Zoram tana voh Vohbik

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 - Fela Ngente Hosana’ leh ‘Khualzinna ram’ tih hla hre pha lo tan pawh ‘Vana h lawmman ka tan a awm’ tih hla chu hriat loh rual a ni lo vang. ‘The Sun Beams’ hun a liam a, kum 2000 AD a lo her chhuah meuh chuan Mizo gospel music industry sawi nghing lawih thei thil a thleng ta! Kum 2001 June thla a lo thlen chuan tun thlenga kan hriat lar tak em em ‘VOHBIK’ chu Aizawl nula zaithiam palite’n an din a, member panga ni tura an inbeisei viau laiin an zinga pakhat chuan rokhawlhna avangin a zawm thei lo va, Zoram rimawi khawvela hming dai leh ngai tawh lo turin ke an pên ta a ni. An indin tirh hian hming an la nei mai lo va, Mizo hming neih ngei an duh bawk si avangin an phuah kual nasa hle a, a enga mah chu remchangin an hre thei si lo va, thla khat hnu velah an member zinga pakhat Vari zan mu chu zing dar 2 velah a harh hlawl mai a, ‘Vohbik’ tih chu a rilruah a awm ta tlat mai a; tichuan, in-phone kualin a hming chu an duh hle a, a lehl...

ZNP in an President hluiin dan a palzut an ti

 ZORAM  NATIONALIST  Vawiin September 25, 2020 hian Zoram Nationalist Party(ZNP) chuan an General Secretary JV Pahlira hminga thuchhuah an siam ah ZNP chuan MLA 10 laiin Mizoram Assembly Speaker hnena ZLP Opposition Group Leader Pu Lalduhawma, MLA Ex-President, ZNP chu India Constitution 10th Schedule Para 2(2) a bawhchhiat avanga, a MLA nihna disqualify tura thu an thlen hi thil tih awm takah ZNP Gen. Hqrs chuan a ngai a ni, an ti. An thuchhuah in a tarlan danin ZNP Constitution Bung 7, Para 34 in a sawi angin ‘General Assembly chu Party inkhawmpui lian ber leh thuneitu sangber a ni’ atih mek lai leh Bung 6 Para 33(C) National Council thuneihna - “Thu hmanhmawh ah chuan General Assembly ai a awh thei ang” tih a ni laia ZNP Constitution bawhchhia a ZNP pumpui ZPM Party a in chhunluh vek thu a puang ringawt mai chu mak an tih thu sawiin " MLA (Lalduhoma) a nih ve theihna tur atana kawng engkima theihtawp chhuah tu ZNP mipui te zahlohna leh palzutna-ah ZNP Gen. Hqrs. chuan ...