Skip to main content

Khawvela architect kuthnu ropui 10

ZORAM TODAY | August 17-31,  2015 —Lalmuansanga Hlondo

Khawvelah hian theih loh a awm lo emaw tih mai turin hmasawnna a thang reng a, ram hrang hrang hian hun reilote daih project siam vak vak ai chuan hun rei zawk daih tur project siam an intihhmuh tawh a, lêt leh tur a awm dawn a ni tih an hriatchianah ngat phei chuan sum an sêng huai ngam viau thin. Hmasawnna hi sum tlem leh tamah a innghat ber lo va, a awm chhun hman thiamna leh ngaihtuahnaah a innghat zawk a ni. Saudi Royal family te, China te khi infrastructural investment lama ke pen nasa te an ni. Khawvela mihring thil sak mak leh ropui deuh deuh 10 i han chhui teh ang.

1. Chinese Supercity
New York hi khawvela metropolitant city lian berte zing ami niin mi maktaduai 20 lai an chêng a ni. Mahse, China rama Jing-Jin-Ji lakah chuan tê tak a ni dawn! He khawpui thar tur plan hian khawpui pathum Beijing, Tianjin leh Hebei thlunzawm ang. Ruahman dan chuan he khawpuiah hian mi maktaduai 130 an cheng dawn a, khawvel ram tam tak aiin he khawpui hi a lian zawk dawn!

He khawpui thar tur hi 2,12,000 sq km laia zau a ni dawn a, Austria leh Greece ram belhkhawm ai pawhin a zau zawk dawn a ni! China president Xi Jinping sawi danin, heng khawpui pathum thlunzawmte hian pawimawh bikna an nei theuh dawn a; Beijing chu cultural leh technology lam bik bunna hmun tur niin Tianjin chu thil siamchhuahna hmun a ni ang a, Hebei-ah pawh industry tenau eng emaw zat din a ni dawn bawk. Heng khawpuite hi darkar rei lo te chhungin rel tlan chak chi hmangin a intlawhpawh zung zung thei dawn a ni. He project hi kum 2013 atanga thawh tan niin kum 2020-ah zawh hman tum a ni. 

2. San Francisco–Los Angeles Hyperloop
Boruaka hrui thlunzawm hmanga inkalpawhna pui tham tak siam tumin mi hausa tawntaw Elon Musk chu a che chhuak ta! He a thil tum hi Los Angeles leh San Francisco khawpui pahnih inkalpawhna tur a ni. Kumin May thla khan California transportation company chuan he hna thawh tan phalna a hmu tawh nghe nghe.

A hlawhtling a nih chuan khawpui pahnih hi minute 35 chhungin a thleng tawn zung zung thei tawh dawn a, hun sên a titlem hle dawn a ni. A thawktu tur company pawhin ram neitute nen inremna a siam tawh bawk. A hna hi kum 2016 atanga thawk tanin kum 2025-a peih fel hman tum a ni. 

3. Nicaragua Continent-Slicing Canal
Khawvela canal lar berte zinga mi Panama Canal (77 kms) lêt thuma thui leh lêt hniha thûk siam hna chu kum 2014 khan tan a ni. He hna thawh nan dollar tluklehdingawn 50 ngawt dah a ni nghe nghe.

Chinese telecom billionaire Wang Jing-a ruahman angin Nicaragua Canal siam nan hian lei cubic metre tluklehdingawn 4.5 hman ral a ni dawn a, chu chuan Manhattan-a chhawng 21 laia sang Empire State building pawh a khuh bo thak thei! Nicaragua dil pawh turin hmun li atanga bul tan tum niin, he dil metre 14-a thûk lêta thuka laih tum a ni.

He canal siam tum hi a sawhkhawk turte ngaihtuah chuan thil atthlak tak nia ngaih theih a ni a, China leh US inlaichinna pawh eng emaw chenah a khawih rin a ni bawk. Tluang taka he hna hi an thawk thei a nih chuan kum 2019-ah lawng kal theiha hawn hman a ni ang.

4. Saudi Arabia Monster Hotel
Las Vegas of Middle East-ah siam tumin Mecca chu an ruahman ta mup mup mai. He thil atana hmalatu ber chu Abraj Kudai a ni a, Mecca-ah hian nawmchenna five-star hotel changkang tak din a tum mek. He a hotel din tum hi chhawng 45-a sáng tur a ni. Chhawng chung berah Islamic dome lian tak awmin, a hualin helipad pali dah a ni dawn bawk. Chhawng 5 aia tlem lo chu Al-Saud Royal Family tana ruahman niin a dang chu mikhual thlenna, mut pindan 10,000, restaurant changkang 70 dah a ni ang. Chhawng hnuai berah bazar leh conference centre dah tum a ni. He building siam nan £ tld 2.3 sên ral a ni dawn! Kum 2017-ah hawn tum a ni.

5. Tunisia Gigantic Solar Farm Energy Company pakhat   
 Nur Power chuan Europe ram power mamawh 0.3% tal thar chhuah tumin solar farm din a tum ta rup mai. He project hi Tunisia ramah kum 2014 tawp lam atanga bul tan niin 100 sq km laia zau ram a awh dawn a, kum 2018-ah hman tan beisei a ni. He solar power plan enkawl nan computer sang tam tak a ngai dawn a, a hmun ringawt pawh Macau khawpui let thuma zau a ni dawn! Superheat Central Tower hmangin electricity a siam dawn a, Italy-ah substation dahin chuta tangin tuihnuaiah cable 450 km-a thui hmangin Europe ram hrang hrangah sem darh a ni ang. Hman a nih hunah Britain rama in mtd 2.5 chãwm thei tura ngaih a ni.

6. Gigantic Smart City
Silico Valley Dream tia sawi thin, Dholera hmuna an khawpui siam hi India sawrkar infrastructure project lian takte zingah pakhat niin ‘First Smart City’ tih hming an puttir hial! $ tld 90 sênna Dholera siam hna chu Delhi–Mumbai Industrial Corridor chuan a thawk a, a ram leilung siamrem ngaite siamrema technology sáng taka thuam a ni. Khawl hmangin traffic control a ni a, traffic jam, boruak chhia, mipui intlar leh bawlhhlawh awm lohna hmuna siam tum niin in tinah internet thlunzawm tum a ni bawk. Dholera rual hian Smart City-a siam tum khawpui 23 chei hna thawh chhunzawm nghal a ni bawk. 

7. Azerbaijan Artificial Archipelago
China leh India-in super-city siam tuma hma an lak laiin Azerbaijan chuan thliarkar thar siam tumin hman an lo la ve mek bawk a! Caspian tuipuia Baku Coast-a thliarkar tam tak awmte hmang tangkaia thliarkar lian zawk siam tum a ni a, a hmingah ‘Khazar Island’ an vuah. He hmunah hian airport, yacht club leh formula one track awm tura ruahman a ni. Mi nuai riat chên theihna tur pindan sáng chuang a awm dawn a, khawvela tower sáng ber tur ‘Azerbaijan Tower’ dah tum a ni bawk. He hna hi kum 2013 atanga thawh tan niin $ tld 100 senralna tur a ni a, he an sum ruahman hi Azerbaijan GDP (Gross Domestic Product) aiin a sang zawk.

A bul tumtu hi Dubai mi hausa tawntaw Ibrahim Ibrahimov niin kum 2010 khan ruahmanna a nei tan a, tissue paper-a a lem ziah chu architect-te a ziah nawntir a, a takram chang turin hma a la ta a ni.

8. China New Silk Road
Khawvela communist ram ropui ber, China pawh ram dang tel lo chuan engmah a a ni bik hauh lo! Tunah pawh Europe-a Venice leh China inkara insumdawn tawnna turin  Silk Road a buatsaih mup mup mai. He project atan hian sum tam tak ruahman niin khawchhak culture leh sakhuana thehdarhna remchang tak a nih beisei a ni.

Ruahman ang chuan inkal pawhna kawng, rail kawng leh pipeline kaltir tum a ni. Km 10,000-a thui he silk road hian Xi’an, Moscow leh Rotterdam a kal tlang dawn a, khawvela trading route sei bera sawi \hin New York—Buenos Aires ai pawhin a sei tawh dawn a ni.

China, India leh Russia-te tana economic corridor pawimawh tak a la nih dawn bakah Asia ram hrang hrang leh East Africa-te thlunzawm zel tura ruahman a ni. Kum 2020-ah tihpuitlin beisei a ni bawk. 

9. Netherland Artificial Mountain
Dutch journalist Thijs Zonneveld chuan kum 2011 khan Netherland ram hian tlang siamchawp a mamawh dawn nia sawiin, chumi tihlawhtling tura theihtawp chhuah a tum thu a sawi chhuak a ni.

Netherland ramah hian engineering project ropui tak tak a lo awm tawh a; Amsterdam bula Flevoland province pawh hi 1932-a siam a lo ni tawh a, hei hian a ram hi 1000 sq km chuangin a tizau niin an sawi. Thiamna a sàn zel avangin tuna an hna thawh tur hi thawh a awlsam zawk ngei ang.

Kumin kum laihawl atangin hma lak tan a ni a, Zonneveld hi a bultumtu ber a ni. Website siamin heta tang hian a team-te chuan company sàng chuang teh meuh mai an dawr a, sum tumsaktu tur zawngin a siam phalna an buaipui mek. 

10. China Vertical Mega City
China ram hi a zauvin mihring chêng pawh an tam bawk a, thil maksak leh changkang, ropui tak tak pawh a tam hle a nih hi! Keini’n duhthusama kan ngaih chu anni chuan a taka chantir an tum thin a ni ber e. Tunah ngei pawh China khawpui pakhat Shenzhen-a Pearl River-ah building ropui tak an din a, he building chhungah hian khua din a ni!

He building hi Cloud Citizen tia hriat a ni a, tower pathum awm thiangin, a tower sáng ber hi Dubai khawpuia Burj Khalifa aiin feet 100 velin a hniam a; a building hian kilometre 2 biala zau awhin Monaco ram aiin a zim awrh chauh a ni. A building chhung design hi a pui hle a, office block lian tak tak dah a ni. Hei bakah hian mimal chenna in te, park te, eitur siamna hmun leh tui dahkhawlna te pawh a awm a, a building thiangte inkalpawh nan sáng takah lei dawhzawm a ni. Thli leh nizung chakna hmangin a power mamawh tur a siam chhuak thei bawk a, power lamah chuan Shenzhen khawpui rinchhan lovin a awm thei.

Cloud Citizen hi tualchhung roreltute hian an chhuang ve hle a, tun hnaiah pawh Shenzhen khawpui chhunga building design nalh berah an thlang a, official-te mit pawh a tlung hle nghe nghe.

Comments

Popular Posts

Albert Einstein chanchin i hriat loh te

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 - Lalmuansanga Hlondo Khawvel awm chhung zawnga theihnghilh tawh ngai loh tur, mi tam takin scientist ropui bera an ngaih Albert Einstein hian chanchin maksak tak tak a ngah hle; hriatreng a nih theihna tura khawvel a hnutchhiah thilte hi ropui tak tak a ni hlawm. A nunkawng zawha a thil tihte avangin vawiin thlengin amah belchiangtute mak tih leh ngaihhlut a la hlawh zel a ni. Albert Einstein chungchang i hriat loh 10 (sawm) lek i hre leh tur hian i ngaihsanna a tizual nge a tinêp sawt ang le? Theory of Relativity Albert Einstein-a theory ropui bera ngaih ‘Theory of Relativity’ hi midang hnen atanga a ruk, ama hming chawia buatsaih niin mi thenkhat chuan an ngai. German scientist David Hilbert leh ama tantu te chuan, he Theory of Relativity hi Albert Einstein-a’n a hnen atanga rua hmingthatna zawng zawng khûmah an puh a ni. A nihna takah chuan Hilbert hian Einstein-a theory tam tak hi a copy zawk niin an sawi. Mi tam tak chuan, Einst...

Khiangawia khualzin kawng

ZORAM TODAY | September 1-14, 2015 - Fela Ngente Kum 1967 a ni a, Thailand rama Yasothon Province-ah chuan loneitu inngaitlawm leh ngilnei tak, taima em em bawk a awm a, a hming chu Yam a ni. An khuaah chuan nula zak thei lo ve tak a awm bawk a, ‘Joei’ tiin an ko thin. Kan hriat awlsam dan tur chuan Yam hi ‘Khiangawia’ kha a ni a, Joei hi ‘Vuani’ tia kan hriat kha a ni! He lemchan hmuhnawm em em hi a thupui chu ‘Yam Yasothon’ a ni a, kum 2005, September ni 8-a an tihchhuah tawh a ni. A hnuah part 2 leh 3 te an siam leh a, tunlaia lar em em hi Yam Yasothon-3 niin kum 2013, August ni 8-a an tihchhuah kha a ni. Yam Yasothon-3 Hei hi Khiangawia film thar ber a ni a, a thawnthu tlangpui chu kan hre nual tawh awm e. Khiangawia leh Vuani te chu an innei chho ta a, an fate pawh an puitling chho tan tawh. An fapa upa zawk Khiangmawia leh Khiangawia bialnu hlui Neihsungi fanu upa zawk Jawr-i te chu an inngaizawng a, Khiangawia fapa naupang zawk Khiangsata leh Neihsungi fanu nau...

Advertisement chhuah lovin SSA zirtirtu 58 la

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 Sarva Shiksha Abhiyan (SSA), Mizoram hnuaiah kumin 2015 April thla hnu lamah advertisement chhuah lovin zirtirtu leh thawktu dang atan SSA contract scheme hmangin mi 58 lak an ni. Right to Information Act(RTI) hmanga zawhna, Mizoram SSA Mission Additional State Project Director leh State Public Information Officer(SPIO) ni bawk V. Lalsiamthara’n a chhan dan chuan, SSA hnuaia Middle School leh Primary School-a thawk tur hian advertisement chhuah lovin Mamit district-ah 14, Kolasib district-ah 12, Lunglei district-ah 11, Lawngtlai district-ah 8, Aizawl district-ah 6,  Champhai district leh Serchhip district-ah 3 ve ve leh, Saiha district-ah 1 lak an ni. Heng mi 58 te hi UPST(VIII), UPST, Art Instructor, RP(BRC), RP (Subject Specialist) leh RP (CWSN) te niin heng mite hian an hna an zawm vek tawh a ni. Sawrkar hnuaia hna thla thum aia rei thawh dawn chuan district employment exchange kaltlangin hnaruak awm zat leh dil theih dan tur kim...

Zoram tana voh Vohbik

ZORAM TODAY | October 20-2 November, 2015 - Fela Ngente Hosana’ leh ‘Khualzinna ram’ tih hla hre pha lo tan pawh ‘Vana h lawmman ka tan a awm’ tih hla chu hriat loh rual a ni lo vang. ‘The Sun Beams’ hun a liam a, kum 2000 AD a lo her chhuah meuh chuan Mizo gospel music industry sawi nghing lawih thei thil a thleng ta! Kum 2001 June thla a lo thlen chuan tun thlenga kan hriat lar tak em em ‘VOHBIK’ chu Aizawl nula zaithiam palite’n an din a, member panga ni tura an inbeisei viau laiin an zinga pakhat chuan rokhawlhna avangin a zawm thei lo va, Zoram rimawi khawvela hming dai leh ngai tawh lo turin ke an pên ta a ni. An indin tirh hian hming an la nei mai lo va, Mizo hming neih ngei an duh bawk si avangin an phuah kual nasa hle a, a enga mah chu remchangin an hre thei si lo va, thla khat hnu velah an member zinga pakhat Vari zan mu chu zing dar 2 velah a harh hlawl mai a, ‘Vohbik’ tih chu a rilruah a awm ta tlat mai a; tichuan, in-phone kualin a hming chu an duh hle a, a lehl...

ZNP in an President hluiin dan a palzut an ti

 ZORAM  NATIONALIST  Vawiin September 25, 2020 hian Zoram Nationalist Party(ZNP) chuan an General Secretary JV Pahlira hminga thuchhuah an siam ah ZNP chuan MLA 10 laiin Mizoram Assembly Speaker hnena ZLP Opposition Group Leader Pu Lalduhawma, MLA Ex-President, ZNP chu India Constitution 10th Schedule Para 2(2) a bawhchhiat avanga, a MLA nihna disqualify tura thu an thlen hi thil tih awm takah ZNP Gen. Hqrs chuan a ngai a ni, an ti. An thuchhuah in a tarlan danin ZNP Constitution Bung 7, Para 34 in a sawi angin ‘General Assembly chu Party inkhawmpui lian ber leh thuneitu sangber a ni’ atih mek lai leh Bung 6 Para 33(C) National Council thuneihna - “Thu hmanhmawh ah chuan General Assembly ai a awh thei ang” tih a ni laia ZNP Constitution bawhchhia a ZNP pumpui ZPM Party a in chhunluh vek thu a puang ringawt mai chu mak an tih thu sawiin " MLA (Lalduhoma) a nih ve theihna tur atana kawng engkima theihtawp chhuah tu ZNP mipui te zahlohna leh palzutna-ah ZNP Gen. Hqrs. chuan ...